Terapia FAP

Czym jest terapia FAP – i jak może Ci pomóc?

Niektórzy z nas zmagają się nie tyle z konkretnym problemem, ile z poczuciem, że coś jest nie tak w relacjach z innymi. Trudno otworzyć się przed kimś bliskim, czujemy się samotni mimo obecności ludzi, zmagamy się z lękiem przed odrzuceniem, porzuceniem czy byciem „nie dość dobrym”.

Terapia FAP (Functional Analytic Psychotherapy) to podejście, które pomaga zmieniać sposób, w jaki jesteśmy z innymi ludźmi – i z sobą samym. Działa nie tylko przez rozmowę o problemach, ale przez to, co dzieje się tu i teraz – między Tobą a terapeutą.

FAP – budowanie relacji, która leczy

W terapii FAP najważniejszym narzędziem zmiany jest relacja terapeutyczna. To, co pojawia się w rozmowie – np. trudność z mówieniem o emocjach, unikanie kontaktu, przesadna uprzejmość, wycofanie – nie jest analizowane jedynie „z boku”, ale staje się punktem pracy w czasie sesji.

Terapeuta nie tylko słucha, ale reaguje na te zachowania, nazywa je i wspiera Cię w próbowaniu nowych sposobów bycia – bardziej autentycznych, bliższych temu, czego naprawdę pragniesz w relacjach.

To terapia dla tych, którzy:

• czują się samotni mimo kontaktów z innymi,

• mają trudność z zaufaniem, bliskością lub stawianiem granic,

• boją się odrzucenia i przez to wycofują się lub „dopasowują” za bardzo,

• powtarzają te same schematy w relacjach, mimo prób ich zmiany,

• mają niskie poczucie własnej wartości i trudno im pokazać się takimi, jacy są naprawdę.

Co odróżnia FAP od innych terapii?

W odróżnieniu od wielu klasycznych podejść, w FAP zmiana nie polega na rozumieniu, ale na doświadczaniu.

Terapia nie koncentruje się wyłącznie na przeszłości czy objawach, ale na tym, co dzieje się teraz – w relacji terapeutycznej. Jeśli boisz się złości, to może nie powiesz terapeucie, że coś Cię zdenerwowało. A jeśli trudno Ci mówić o sobie szczerze – być może nie odważysz się podzielić tym, co naprawdę czujesz.

Terapeuta to zauważy i pomoże Ci zatrzymać się przy tej chwili – by doświadczyć czegoś innego niż zwykle. Właśnie to buduje zmianę.

FAP działa – co mówią badania?

Choć FAP może brzmieć nietypowo, to podejście ma solidne podstawy naukowe. Należy do tzw. terapii trzeciej fali, podobnie jak ACT czy DBT, i jest oparta na zasadach analizy behawioralnej, dostosowanych do pracy z emocjami i relacjami.

Badania pokazują, że FAP jest skuteczna m.in. w:

• zaburzeniach lękowych,

• depresji,

• problemach z tożsamością i samooceną,

• zaburzeniach osobowości (np. borderline),

• przewlekłym poczuciu samotności i wyobcowania (Callaghan et al., 2003; Tsai et al., 2009).

A co jeśli boisz się bliskości – także z terapeutą?

To całkowicie zrozumiałe. FAP nie oczekuje, że od razu się otworzysz. Terapeuta szanuje Twoje tempo, jednocześnie wspierając Cię w próbowaniu nowych kroków – takich, które mogą na początku wydawać się trudne, ale z czasem stają się początkiem prawdziwej zmiany.

Właśnie w tej „tu i teraz” relacji uczysz się:

• być bardziej sobą,

• mówić o tym, co naprawdę czujesz,

• zauważać swoje potrzeby,

• przyjmować życzliwość i autentyczność – bez lęku, że zostaniesz odrzucony.

Terapia FAP działa także online

Choć FAP bazuje na relacji, z powodzeniem prowadzona jest również online. Badania wskazują, że relacja terapeutyczna i zmiana zachodzą równie skutecznie, jeśli obie strony są zaangażowane (Kanter et al., 2020). Możesz więc pracować nad sobą w bezpiecznym środowisku – np. z własnego mieszkania – bez konieczności dojazdów i w swoim rytmie.

Masz dość powierzchownych relacji? A może trudno Ci być sobą?

FAP nie daje szybkich porad ani gotowych odpowiedzi. Ale jeśli chcesz nauczyć się budować głębsze relacje – ze sobą i z innymi, ta terapia może być dla Ciebie.

Wybrane źródła:

• Kohlenberg, R. J., & Tsai, M. (1991). Functional Analytic Psychotherapy: Creating Intense and Curative Therapeutic Relationships. Springer.

• Callaghan, G. M., et al. (2003). The Functional Analytic Psychotherapy Rating Scale: A tool for training and research. Journal of Contemporary Psychotherapy.

• Tsai, M., Yard, S. W., & Kohlenberg, R. J. (2009). A guide to Functional Analytic Psychotherapy.

• Kanter, J. W., et al. (2020). A randomized controlled trial of online Functional Analytic Psychotherapy. Behavior Therapy, 51(4), 683–695.